4. Γιατί υπάρχει η επικινδυνότητα των φραγμάτων;

Σήμερα στον κόσμο υπάρχουν περίπου 50.000 μεγάλα φράγματα με ταμιευτήρες. Μεγάλα φράγματα ορίζονται ως: τα έργα ύψους τουλάχιστον 15 μέτρων από την θεμελίωση ή, εάν το ύψος είναι από 5 έως 15 μέτρα, τα έργα με χωρητικότητα ταμιευτήρα πάνω από 3 εκατομμύρια κυβικά μέτρα.

Το μεγαλύτερο φράγμα στον κόσμο σε χωρητικότητα είναι το Three Gorges Dam (Κίνα):

Three Gorges Dam (China):
Hoover Dam in USA (left) and the highest Enguri arch dam in Georgia are very unique dams.

Οι καταστροφές σε μεγάλα φράγματα με τεράστιες συνέπειες μπορούν να συμβούν παντού στον κόσμο.

Πολλά φράγματα έχουν χτιστεί σε στενά φαράγγια, τα οποία δημιουργήθηκαν κατά κανόνα από μετακίνηση των τεκτονικών πλακών. Ενεργή τεκτονική σημαίνει ότι η περιοχή (και τα φράγματα) είναι επιρρεπής σε σεισμούς, μεγάλες γεωλισθήσεις και ερπυσμό.

Οι μεγάλες πλημμύρες μπορούν επίσης να επιφέρουν ζημιές στα φράγματα, καθώς και οι ανθρώπινες ενέργειες. Μπορούμε για παράδειγμα να θυμηθούμε τη μεγάλη καταστροφή, που συνέβη στο Vajont (Ιταλία) λόγω κατολισθήσεων, την καταστροφή των φραγμάτων κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο στη Γερμανία, καθώς και ορισμένα φράγματα, που καταστράφηκαν στις Ινδίες και την Κίνα λόγω μεγάλης κλίμακας πλημμυρών.

Ωστόσο, σήμερα υπάρχει ένας αριθμός νέων έργων με πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα καταστροφής από τα πιο πάνω φράγματα. Λόγω της αύξησης του πληθυσμού, της οικονομικής ανάπτυξης κ.λπ., οι επικινδυνότητα αυξάνει σταθερά ενώ η ασφάλεια παραμένει η ίδια. Οι αιτίες των μεγαλύτερων καταστροφών σε φράγματα πριν το 2000 παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα:

Failure of Shih-Kang Dam due to Chi-Chi earthquake 1999 (China)
Dam failure due to San Fernando earthquake 1971.

Από το 2000, αρκετές καταστροφές φραγμάτων συνέβησαν σε όλο τον κόσμο:

  • Ακραία βροχόπτωση κατά τη διάρκεια του 2002, οι Ευρωπαϊκές βροχές επηρέασαν το φράγμα στο Soběnov (Δημοκρατία της Τσεχίας)
  • Αναπάντεχη ακραία βροχόπτωση το 2005 επηρέασε το Shakidor (Πακιστάν)
  • Σφάλμα στο Computer/λειτουργικό μέρος το 2005, το οποίο επηρέασε το φράγμα Lesterville (Μισούρι, Ηνωμένες Πολιτείες). Στην περίπτωση αυτή οι μετρητές σκόπευαν να προσδιορίσουν το φράγμα ως γεμάτο, κάτι που δεν έγινε και το φράγμα συνέχισε να γεμίζει
  • Κακή συντήρηση και ισχυροί μουσώνες το 2009 επηρέασαν τη δεξαμενή Taum Sauk στην Tangerang, Ινδονησία
  • Ατύχημα στο στρόβιλο το 2009 επηρέασε το φράγμα Sayano–Shushenskaya, στη Ρωσία