7. Μπορούν οι συνέπειες των πλημμυρών να επηρεαστούν από την ανθρώπινη συμπεριφορά;

Οι συνέπειες των πλημμυρών επηρεάζονται έντονα από την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Η ανθρώπινη συμπεριφορά αφενός επιτείνει τις συνέπειες των πλημμυρών και αφετέρου τις μετριάζει.

Οι ανθρώπινες δραστηριότητες που επιτείνουν τις αρνητικές συνέπειες των πλημμυρών περιλαμβάνουν: 
– την ανάπτυξη αστικών κέντρων και ζωνών παραγωγής σε πεδινές και άλλες περιοχές που κινδυνεύουν από πλημμύρες, δηλαδή την κατασκευή κατοικιών σε τέτοιες περιοχές (βλ. εικόνα 2.1 γ και εικόνα 10)·
– την υλοτομία και την αποψίλωση, οι οποίες αυξάνουν κατακόρυφα τις αρνητικές συνέπειες των πλημμυρών·

– το φράξιμο των κοιτών των ποταμών·
– την ανεπαρκή συντήρηση των υδραυλικών εγκαταστάσεων και την έλλειψη ελέγχου.
– την ελλιπή συντήρηση του αποχετευτικού συστήματος σε κατοικημένες περιοχές.

– τις επεμβάσεις στις κοίτες των ποταμών. Για παράδειγμα, στο μεσαίο προς τα κάτω τμήμα της πεδιάδας της Μοδένας, το μήκος των ποταμών Πανάρο και Σέκια έχει μειωθεί περίπου στο 12% του αρχικού μήκους με τεχνητή αποκοπή μαιάνδρων που πραγματοποιείται από τον 19ο αιώνα για τη μείωση του κινδύνου πλημμύρας. Έτσι, σε μεγάλα τμήματά τους οι ποταμοί φαίνονται σαν τεχνητά υδατορεύματα. Καθώς η αποκοπή μαιάνδρων δεν μείωσε επαρκώς την επικινδυνότητα πλημμύρας, κατασκευάστηκαν «συστήματα ρύθμισης της ροής» (βλ. εικόνα 9) ανατολικά και δυτικά της Μοδένας (βλ. εικόνα 9). Η μορφολογία και η τάση εξέλιξης αυτών των ποταμών έχει διαμορφωθεί από άμεσες και έμμεσες ανθρώπινες δραστηριότητες τους τελευταίους δύο αιώνες, κάτι που ισχύει και για άλλους ποταμούς της Ιταλίας (εικόνα 7).

Η μόλυνση του περιβάλλοντος που έχει ως αποτέλεσμα την κλιματική αλλαγή επηρεάζει άμεσα τις συνέπειες των πλημμυρών, αφού αυξάνει την έντασή τους και ενίοτε αποτρέπει την πιθανή τους πρόβλεψη.

Οι ανθρώπινες δραστηριότητες που μετριάζουν τις αρνητικές συνέπειες των πλημμυρών περιλαμβάνουν:
– την ανάπτυξη και υλοποίηση εθνικών πολιτικών πρόληψης καταστροφών·
– την κατασκευή οχυρωματικών έργων·
– την οργάνωση συστημάτων προειδοποίησης του πληθυσμού για τον κίνδυνο πλημμύρας·
– την κατάρτιση και τήρηση σχεδίων προστασίας·
– την εκπαίδευση σχετικά με την πρόληψη του κινδύνου σε περιοχές που κινδυνεύουν από πλημμύρες·
– τη βελτίωση των συστημάτων πρόβλεψης·
– τη μόνιμη παρακολούθηση.

Εικόνα 7 – Τεχνητές αποκοπές μαιάνδρων του ποταμού Πανάρο ανατολικά της Μοδένας. Σύγκριση ανάμεσα σε χάρτη IGM του 1935 (πάνω) όπου φαίνεται η πορεία των μαιάνδρων και στην εικόνα από το Google Earth του 2019 (κάτω) όπου φαίνονται οι αποκοπές μαιάνδρων.