Μεγάλες εκρήξεις μπορούν να καλύψουν προϊστορικά και ιστορικά μνημεία, διατηρώντας τα έως τις μέρες μας. Υπάρχουν γνωστά παραδείγματα ιστορικών μνημείων και αρχαιολογικών χώρων που καταστράφηκαν από ηφαιστειακές εκρήξεις: στην περιοχή του Βεζούβιου, η οποία κατοικούνταν από την αρχαία ελληνική περίοδο, σημειώθηκαν εκρήξεις που επέφεραν συνέπειες σε μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους (π.χ. Πομπηία, Ερκουλάνεουμ και προϊστορικοί οικισμοί κοντά στον Βεζούβιο).