Τα φαινόμενα αυτά συνήθως συμβαίνουν σε βουνά ή παράκτιες περιοχές λόγω της αστάθειας των πλαγιών και των κρημνών. Αλλά ενδέχεται να προκληθούν και σε πεδιάδες και σε οροπέδια, όταν συνδέονται με τη χρήση ή την αποσάθρωση του υπεδάφους.
Οι κατολισθήσεις μπορεί να είναι:
- είτε επιφανειακές (η διεργασία εξελίσσεται πάνω από την επιφάνεια, με επίδραση σε αντικείμενα στο έδαφος) είτε
- υποθαλάσσιες.
Στα τέλη του περασμένου αιώνα υπήρξε μεγάλη αύξηση στη συντέλεση φυσικών καταστροφών γενικά και πιο συγκεκριμένα σε κατολισθήσεις.
Υπάρχουν πολλές μεγάλες κατολισθήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Ακολουθεί ένας σύντομος κατάλογος με τις πλέον καταστροφικές κατολισθήσεις του 20ου αιώνα:
| Έτος | Τοποθεσία | Φαινόμενο | Αιτία | Θάνατοι |
|---|---|---|---|---|
| 1919 | Indonesia, Kalut | lahar | Ηφαίστειο | 5100 |
| 1933 | Sichuan, Deixi | Κατολίσθηση | Σεισμός 7,5 ρίχτερ | 6800 |
| 1949 | Tadzhik, Kahit | Ολίσθηση βράχων | Σεισμός 7,5 ρίχτερ | ca 15000 |
| 1958 | Japan, Kanogawa | Ροή κορημάτων | Τυφώνας | 1094 |
| 1962 | Peru Huascaran | Κατολίσθηση κορημάτων | Άγνωστη | ca 5000 |
| 1963 | Italy , Vaiont | Ολίσθηση βράχων | Πλήρωση ταμιευτήρα | 1909 |
| 1964 | Alaska | Ολισθήσεις | Σεισμός 9,4 ρίχτερ | |
| 1970 | Peru, Huascaran | Κατολίσθηση κορημάτων | Σεισμός 7,7 ρίχτερ | 18000 |
| 1980 | Washington | Κατολίσθηση κορημάτων | Ηφαίστειο |
Πολλές από τις καταστροφικές κατολισθήσεις προκλήθηκαν από σεισμούς ή ηφαιστειακές εκρήξεις.
Μία από τις πλέον καταστροφικές κατολισθήσεις παγκοσμίως ήταν η κατολίσθηση κορημάτων στο Nevado Huascaran, (στην βόρεια ακτή του Περού). Το 1970, ένας σεισμός προκάλεσε κατολίσθηση κορημάτων στο όρος Huascaran, η οποία έθαψε τις πόλεις Yungay και Ranrahirca. Ο απολογισμός των θανάτων ανέρχεται σε 18.000 (οι συνολικές απώλειες από τον σεισμό και τη ροή κορημάτων ανήλθαν σε 66,000). Η κατολίσθηση ξεκίνησε ως ολισθαίνουσα μάζα πάγων και βράχων πλάτους 3,000 ποδών και μήκους 1 μιλίου. Η κατολίσθησε διένυσε σχεδόν 11 μίλια μέχρι το χωριό Yungay με μέση ταχύτητα σχεδόν 280 χλμ/ώρα. Η γρήγορη μετακίνηση της μάζας παρέσυρε αποθέσεις πάγου και μέχρι τη στιγμή που έφτασε στο χωριό, υπολογίζεται ότι αποτελούνταν από 80 εκατ. κυβικές γιάρδες νερού, λάσπης και βράχων. Το ίδιο φαινόμενο προκλήθηκε στην ίδια περιοχή το 1962 και προκάλεσε τον θάνατο 5000 ατόμων.
Ωστόσο, η μεγαλύτερη ιστορικά κατολίσθηση σε σχέση με τον όγκο των υλικών, συνέβη κατά την έκρηξη του ηφαιστείου του όρους St. Helens το 1980, το οποίο βρίσκεται στο Cascade Mountain Range στην Πολιτεία της Ουάσινγκτον στις ΗΠΑ. Πρόκειται για ολίσθηση βράχων – κατολίσθηση κορημάτων και ο όγκος των υλικών ήταν 2,8 km³. Το φαινόμενο ξεκίνησε ως ολίσθηση βράχων, στη συνέχεια μετατράπηκε σε κατολίσθηση κορημάτων μήκους 23 χλμ. με μέση ταχύτητα 125 χλμ/ώρα, και έπειτα η επιφάνεια άρχισε ξανά να κινείται δημιουργώντας ροή κορημάτων μήκους 95 χλμ. Η εκκένωση της περιοχής έσωσε ζωές. Στην πραγματικότητα ο αριθμός των θυμάτων (ανέρχεται σε 10 ή 57 ζωές, σύμφωνα με διαφορετικές πηγές πληροφόρησης), αλλά έγιναν τεράστιες καταστροφές σε σπίτια, αυτοκινητοδρόμους κ.λπ.
Στην Ευρώπη, οι μεγαλύτερη καταστροφική κατολίσθηση ήταν η ολίσθηση βράχων (με όγκο 270 εκατ. m3), η οποία στις 9 Οκτωβρίου 1963 έπεσε με μεγάλη ταχύτητα στον Ταμιευτήρα Vaiont δημιουργώντας κύματα 100 μέτρων, που σκέπασαν το Vaiont DamVajont, τα οποία διοχετεύτηκαν στο στενό φαράγγι του Vajont, πέφτοντας σαν σφυρί πάνω στο Longarone και άλλα χωριά κατά μήκος της κοιλάδας του ποταμού Piave. Το φαινόμενο προκάλεσε 1909 θύματα.
Καθότι τα φαινόμενα αυτά συνήθως συμβαίνουν σε βουνά ή παράκτιες περιοχές λόγω της αστάθειας των πρανών και των κρημνών, καθώς και σε πεδιάδες και σε οροπέδια όταν συνδέονται με την χρήση ή την αποσάθρωση του υπεδάφους, μπορούμε να τα συναντήσουμε σε όλο τον κόσμο.
Ολισθήσεις μπορούν να προκληθούν σε διάφορες περιοχές. Σε περιοχές με λόφους και βουνά, πολλές ρηχές ολισθήσεις προκαλούνται σε κοιλότητες ή μικρές κοιλάδες, όπου υπάρχει συγκέντρωση υδάτων.
Τα ασβεστολιθικά βουνά και αργιλώδη πρανή συνήθως επηρεάζονται από ρηχές ή βαθιές ολισθήσεις. Οι ολισθήσεις αυτές συνδέονται κλασσικά με χαραδρώσεις. Παράδειγμα αποτελεί η Λεκάνη της Barcelonnette, στις Γαλλικές Νότιες Άλπεις, η οποία επηρεάζεται τόσο από ολισθήσεις όσο και από χαραδρώσεις εδώ και μερικούς αιώνες.
Οι περιστροφικές ολισθήσεις γενικά προκαλούνται σε ομογενείς χαλαρούς σχηματισμούς (αποθέσεις υποστρώματος ή επιφανειακές αποθέσεις). Οι ολισθήσεις συνήθως συνδέονται με ροές υλικών όπως ασβεστόλιθος, φλύσχη, άργιλος, σχιστόλιθος. Κοντά στον St-Jean-de-Maurienne, στην Γαλλία, οι ροές και οι ολισθήσεις προκαλούνται σε σχιστολιθικά πρανή. Στη Νορμανδία της Γαλλίας μπορεί να δει κανείς πολλές παράκτιες ολισθήσεις. Επίσης υπάρχουν και υποθαλάσσιες ολισθήσεις.
Οι πτώσεις, εξ ορισμού, δημιουργούνται σε απότομα πρανή ή κρημνούς. Επιπλέον, οι κλιματικοί παράγοντες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην πυροδότηση των πτώσεων, ιδίως η διαδοχική ψύξη-τίξη του νερού, η οποία παρατηρείται ιδιαίτερα σε μεγάλα υψόμετρα ή μεγάλα γεωγραφικά πλάτη.
Οι πτώσεις επηρεάζουν ιζηματογενή (ασβεστόλιθους, ψαμμόλιθους), πυριγενή (βασάλτες, dolerite) ή μεταμορφωμένα (σχιστόλιθος) πετρώματα. Στα τελευταία η διάβρωση μπορεί να προκαλέσει αργή ανατροπή και να δημιουργήσει κολλουβιακές αποθέσεις.
Όπως οι πτώσεις έτσι και οι ανατροπές παρατηρούνται σε απότομα πρανή ή κρημνούς. Οι ανατροπές σε βράχους συνήθως παρατηρούνται σε ψηλούς κρημνούς, Ενώ οι ανατροπές σε κορήματα και γαίες παρατηρούνται σε χαμηλότερους κρημνούς. Οι ανατροπές είναι συχνές σε συνεκτικά, τεκτονισμένα και ρηγματώδη πετρώματα. Οι ανατροπές επηρεάζουν ιζηματογενή (ασβεστόλιθους, ψαμμόλιθους), πυριγενή (βασάλτες, dolerite) ή μεταμορφωμένα (σχιστόλιθος) πετρώματα. Στα τελευταία η διάβρωση μπορεί να προκαλέσει αργή ανατροπή και να δημιουργήσει κολλουβιακές αποθέσεις. Τα χαλαρά εδάφη είναι πιο επιρρεπή στις ανατροπές και περιλαμβάνουν συμπαγή αμμώδη ή αργιλώδη εδάφη στα οποία ενδέχεται να εμφανιστούν ρωγμές λόγω ξηρασίας και ενυδάτωσης.
Οι ροές παρατηρούνται σε πολύ ρηγματώδη πετρώματα, σε κλαστικά κορήματα από λεπτή μήτρα ή απλή, συνήθως λεπτή σε μέγεθος κόκκου. Οι ροές κορημάτων και οι κατολισθήσεις κορημάτων συνήθως ξεκινούν από το πάνω μέρος του πρανούς από ολίσθηση (ολίσθηση κορημάτων, ολίσθηση τεμαχών) σε χαλαρά μη συνεκτικά πετρώματα και κορήματα γαιών, ιδίως όπου η βλάστηση έχει αφαιρεθεί λόγω δασικής εκμετάλλευσης ή πυρκαγιάς. Συχνά συμβαίνουν σε τοπογραφικές κοιλότητες ή σε κοιλότητες λεκανών απορροής. Η γεωμετρία αυτή ευνοεί την συσσώρευση κολλουβιακών αποθέσεων και την μετατροπή της ροής των υπογείων υδάτων για την πρόκληση της αστοχίας.
Ροές γαιών προκαλούνται σε βρεγμένη άμμο ή σε ιλυοαργιλοπηλώδη εδάφη τα οποία έχουν διαβρωθεί τόσο πολύ από το νερό ή ρευστοποιηθεί από δομικές καταρρεύσεις που υιοθετούν την κίνηση της ροής. Ροές γαιών προκαλούνται επίσης σε στεγνή άμμο (ροή στεγνής άμμου), ωστόσο είναι πολύ καταστροφικές αλλά και πολύ σπάνιες. Πυροδοτούνται όταν μεγάλες μάζες στεγνού υλικού χωρίς συνοχή πέφτουν από κάποιο απότομο πρανές και ρευστοποιούνται με την πρόσκρουση. Οι ροές βράχων δημιουργούνται μόνο όπου τα πρανή είναι αρκετά ψηλά για να δώσουν μεγάλο φορτίο στο στεγανό δάπεδο. Οι προϋποθέσεις αυτές είναι τυπικές των πρανών των κοιλάδων σε ανυψωμένες περιοχές, μέτωπα βουνών, υψηλή παραθαλάσσιοι κρημνοί και περιοχές βουνών όπου προσφάτως έχουν λιώσει οι παγετώνες.
Υπάρχουν πολλές μεγάλες κατολισθήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Ακολουθεί ένας σύντομος κατάλογος με τις πλέον καταστροφικές κατολισθήσεις του 20ου αιώνα:
| Έτος | Τοποθεσία | Φαινόμενο | Αιτία | Θάνατοι |
|---|---|---|---|---|
| 1919 | Indonesia, Kalut | lahar | Ηφαίστειο | 5100 |
| 1933 | Sichuan, Deixi | Κατολίσθηση | Σεισμός 7,5 ρίχτερ | 6800 |
| 1949 | Tadzhik, Kahit | Ολίσθηση βράχων | Σεισμός 7,5 ρίχτερ | ca 15000 |
| 1958 | Japan, Kanogawa | Ροή κορημάτων | Τυφώνας | 1094 |
| 1962 | Peru Huascaran | Κατολίσθηση κορημάτων | Άγνωστη | ca 5000 |
| 1963 | Italy , Vaiont | Ολίσθηση βράχων | Πλήρωση ταμιευτήρα | 1909 |
| 1964 | Alaska | Ολισθήσεις | Σεισμός 9,4 ρίχτερ | |
| 1970 | Peru, Huascaran | Κατολίσθηση κορημάτων | Σεισμός 7,7 ρίχτερ | 18000 |
| 1980 | Washington | Κατολίσθηση κορημάτων | Ηφαίστειο |
*Earthquake
Πολλές από τις καταστροφικές κατολισθήσεις προκλήθηκαν από σεισμούς ή ηφαιστειακές εκρήξεις. Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε 4.1.1. Καταστροφικές κατολισθήσεις του 20ου αιώνα ή επισκεφτείτε την διεύθυνση http://landslides.usgs.gov/learning/majorls.php
Μία από τις πλέον καταστροφικές κατολισθήσεις παγκοσμίως ήταν η κατολίσθηση κορημάτων στο Nevado Huascaran, στην βόρεια ακτή του Περού. Το 1970, ένας σεισμός προκάλεσε κατολίσθηση κορημάτων στο όρος Huascaran, η οποία έθαψε τις πόλεις Yungay και Ranrahirca. Ο απολογισμός των θανάτων ανέρχεται σε 18.000 (οι συνολικές απώλειες από τον σεισμό και την ροή κορημάτων ανήλθαν σε 66,000). Η κατολίσθηση ξεκίνησε ως ολισθαίνουσα μάζα πάγων και βράχων πλάτους 3,000 ποδών και μήκους 1 μιλίου. Η κατολίσθησε διένυσε σχεδόν 11 μίλια μέχρι το χωριό Yungay με μέση ταχύτητα σχεδόν 280 χλμ/ώρα. Η γρήγορη μετακίνηση της μάζας παρέσυρε αποθέσεις πάγου και μέχρι την στιγμή που έφτασε στο χωριό, υπολογίζεται ότι αποτελούνταν από 80 εκατ. κυβικές γιάρδες νερού, λάσπης και βράχων. Το ίδιο φαινόμενο προκλήθηκε στην ίδια περιοχή το 1962 και προκάλεσε τον θάνατο 5000 ατόμων
Για περισσότερες πληροφορίες για τα φαινόμενα του 1962 και 1970 επισκεφτείτε την διεύθυνση
http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/11/newsid_3306000/3306665.stm
http://landslides.usgs.gov/learning/photos/international/peru_earthquake_mt._huascaran_1970/nevadohuascaran.gif
Ωστόσο, η μεγαλύτερη κατολίσθηση στον κόσμο σε σχέση με τον όγκο των υλικών, συνέβη κατά την έκρηξη του ηφαιστείου του όρους St. Helens το 1980, το οποίο βρίσκεται στο Cascade Mountain Range στην Πολιτεία της Ουάσινγκτον στις ΗΠΑ. Πρόκειται για ολίσθηση βράχων – κατολίσθηση κορημάτων και ο όγκος των υλικών ήταν 2,8 km³. Το φαινόμενο ξεκίνησε ως ολίσθηση βράχων, στη συνέχεια μετατράπηκε σε κατολίσθηση κορημάτων μήκους 23 χλμ. με μέση ταχύτητα 125 χλμ/ώρα, και έπειτα η επιφάνεια άρχισε ξανά να κινείται δημιουργώντας ροή κορημάτων μήκους 95 χλμ. Η εκκένωση της περιοχής έσωσε ζωές. Στην πραγματικότητα ο αριθμός των θυμάτων ανέρχεται σε 10 ή 57 ζωές, σύμφωνα με διαφορετικές πηγές πληροφόρησης, αλλά έγιναν τεράστιες καταστροφές σε σπίτια, αυτοκινητοδρόμους κ.λπ.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την διεύθυνση
http://pubs.usgs.gov/fs/2000/fs036-00/
http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/19/newsid_2511000/2511133.stm
Στην Ευρώπη, οι μεγαλύτερη καταστροφική κατολίσθηση ήταν η ολίσθηση βράχων (με όγκο 270 εκατ. m3), η οποία στις 9 Οκτωβρίου 1963 έπεσε με μεγάλη ταχύτητα στον Ταμιευτήρα Vaiont δημιουργώντας κύματα 100 μέτρων που σκέπασαν το Vaiont DamVajont, τα οποία διοχετεύτηκαν στο στενό φαράγγι του Vajont, πέφτοντας σαν σφυρί πάνω στο Longarone και άλλα χωριά κατά μήκος της κοιλάδας του ποταμού Piave. Το φαινόμενο προκάλεσε 1909 θύματα.
Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε 13.1 Περίπτωση Vajont
Τοποθεσίες των βασικών περιοχών που είναι επιρρεπείς σε κατολισθήσεις στην Δυτική Ευρώπη
Με μπλε: οροπέδια και πεδιάδες με καταβυθίσεις;
Με κίτρινο: υψηλά όρη και περιοχές με λόφους
Αναφορικά με τις καταβυθίσεις (προοδευτική και γρήγορη διεργασία καταβύθισης) στην Δυτική Ευρώπη, σύμφωνα με τις γεωλογικές συνθήκες που ευνοούν τα φαινόμενα αυτά, συνήθως παρατηρούνται σε περιοχές:
- όπου υπάρχουν φυσικές κοιλότητες, όπως σε διαβρωμένα υπεδάφη όπως ασβεστόλιθος, κρητίς, γύψος, αλάτι κ.λπ. Σε καρστικές περιοχές η δημιουργία σηράγγων και κοιλοτήτων μπορεί να συντελεστεί πολύ γρήγορα όταν το νερό ( με υψηλές συγκεντρώσεις ανθρακικού οξέως) διαλύει τα πετρώματα όπως τον γύψο και το αλάτι. Στις περιοχές αυτές η δημιουργία μεγάλων κοιλοτήτων μπορεί να επέλθει εντός μερικών ετών, ενώ η διάλυση συντελείται με πιο αργούς ρυθμούς σε ασβεστόλιθους ή κρητίς όπου για την δημιουργία κοιλοτήτων μπορεί να χρειαστεί περισσότερο από 100 χρόνια
- όπου υπάρχουν κοιλότητες που δημιούργησε ο άνθρωπος (υπόγεια λατομεία ή ορυχεία), δηλαδή σε κύριες λεκάνες με άνθρακα, άλατα και σίδηρο (ορυχεία), και σε πολλές αστικές περιοχές (λατομεία) (βλέπε περίπτωση Caen-Carries) διότι πολλές πόλεις είχαν χτιστεί με πέτρες ή υλικά που εξορύχτηκαν από εγγύς περιοχές, και η αστικοποίηση συχνά επέβαλε την εγκατάσταση σε ζώνες εκμετάλλευσης.
Συρρίκνωση είναι η διεργασία που τελείται λόγω ξήρανσης των εδαφών, η οποία οφείλεται σε έντονη και μακροχρόνια ξηρασία. Η συρρίκνωση δημιουργεί αργές και περιορισμένου εύρους μετακινήσεις και κάθετες παραμορφώσεις της επιφάνειας του εδάφους. Την συρρίκνωση μπορεί να ακολουθήσει μία διεργασία προοδευτικής διόγκωσης όταν η υγρασία του εδάφους αυξάνει κατά την περίοδο των βροχών. Τα αργιλώδη εδάφη είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην συρρίκνωση και διόγκωση λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του αργίλου. Η συρρίκνωση μπορεί να επιφέρει ζημιές σε κτήρια με μερική και ασταθή καθίζηση του εδάφους.
Αναφορές:
– DIKAU R., BRUNSDEN D., SCHROTT L. & IBSEN M.-L. (eds.), 1996. Landslide Recognition: Identification, Movement and Causes. John Wiley & Sons Ltd, Chichester FLAGEOLLET J.C., 1988. Les mouvements de terrain et leur prévention, Masson, Paris, 224 p.
Κύριες τοποθεσίες καταβυθίσεων:
Σύμφωνα με τις γεωλογικές συνθήκες που ευνοούν τα φαινόμενα αυτά, συνήθως παρατηρούνται σε περιοχές:
- όπου υπάρχουν φυσικές κοιλότητες, όπως σε διαβρωμένα υπεδάφη όπως ασβεστόλιθος, κρητίς, γύψος, αλάτι κ.λπ. Σε καρστικές περιοχές η δημιουργία σηράγγων και κοιλοτήτων μπορεί να συντελεστεί πολύ γρήγορα όταν το νερό ( με υψηλές συγκεντρώσεις ανθρακικού οξέως) διαλύει τα πετρώματα όπως τον γύψο και το αλάτι. Στις περιοχές αυτές η δημιουργία μεγάλων κοιλοτήτων μπορεί να επέλθει εντός μερικών ετών, ενώ η διάλυση συντελείται με πιο αργούς ρυθμούς σε ασβεστόλιθους ή κρητίς όπου για την δημιουργία κοιλοτήτων μπορεί να χρειαστεί περισσότερο από 100 χρόνια
- όπου υπάρχουν κοιλότητες που δημιούργησε ο άνθρωπος (υπόγεια λατομεία ή ορυχεία), δηλαδή σε κύριες λεκάνες με άνθρακα, άλατα και σίδηρο (ορυχεία), και σε πολλές αστικές περιοχές (λατομεία) (βλέπε περίπτωση Caen-Carries) διότι πολλές πόλεις είχαν χτιστεί με πέτρες ή υλικά που εξορύχτηκαν από εγγύς περιοχές, και η αστικοποίηση συχνά επέβαλε την εγκατάσταση σε ζώνες εκμετάλλευσης.
Σύμφωνα με τους Embleton and Embleton (1997) Maquaire (2005), για ορισμένες χώρες της Δυτικής Ευρώπης οι ζώνες που είναι πιο επιρρεπείς στις διεργασίες της υποχώρησηςς είναι:
Στο Λουξεμβούργο, στον τομές του Walfendigen: Σημειώθηκαν καταρρεύσεις λόγω φυσικής αποσάθρωσης και του ορυχείου γύψου.
Στις Κάτω Χώρες κοντά στο Μάαστριχτ και St Pietersberg: Σημειώθηκαν καθιζήσεις από ανθρακωρυχεία από το 1900 έως τα μέσα του 1970, και από την εξόρυξη ασβεστόλιθου από τον 17ο αιώνα. Επιπλέον, καθιζήσεις προκαλούνται ακόμα και σήμερα σε περιοχές εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου στην ή κοντά στην ακτογραμμή, ιδίως κοντά στην λεκάνη Groningue. Άλλα αίτια καθιζήσεις στην παράκτια ζώνη των Κάτω χωρών είναι ή συμπίεση ιζημάτων Holocene και μείωση της πίεσης του υδροφόρου ορίζοντα σε πρόσφατα τμήματα γης που προηγουμένως ήταν θάλασσα. Τα τμήματα αυτά καλύφθηκαν τεχνητά με στρώμα άμμου ενός μέτρου για την βελτίωση της κατάστασης της γης που επρόκειτο να οικοδομηθεί (Flageollet, 1988).
Στην Γερμανία, στην περιοχή των όρων Hartz και κατά μήκος των κροσσών άλλων κεντρικών ορεινών περιοχών της Γερμανίας (Mittelgebirge) στην Hesse, Κάτω Σαξονία και Thuringia, καθώς και σε μερικές τοποθεσίες στις βόρειες πεδινές περιοχές της Γερμανίας. Διαλυτοί σχηματισμοί σε υπόγειες σπηλιές κατέρρευσαν (θειούχα και χλωριούχα πετρώματα, και σε μικρότερο βαθμό ασβεστούχα πετρώματα) λόγω καρστικών διεργασιών. Οι φυσικές καρστικές διεργασίες, οι οποίες φαίνεται να ήταν πιο ενεργές στην πρώιμη Τριτογενή και ύστερη Πλειστόκαινη περίοδο, έχουν μόνο ελάχιστη επίδραση, αλλά οι εργασίες στα ορυχεία χαλκού και άλατος, καθώς και η άντληση νερού ενίσχυσαν και τροποποίησαν τις φυσικές αυτές διαδικασίες, οι οποίες ενίοτε έχουν καταστροφικά αποτελέσματα (Garleff et al., 1997). Στο Lüneburg (Κάτω Σαξονία), 169 κτήρια κατεδαφίστηκαν μεταξύ 1949 και 1973 λόγω καθιζήσεως που προκλήθηκε από το ορυχείο άλατος και καρστικοποίηση γύψου (Flageollet, 1988).
Στο Βέλγιο, υπάρχουν μετακινήσεις μάζας και καθιζήσεις οι οποίες σχετίζονται με καρστικές διαδικασίες σε ασβεστολιθικούς κροσσούς κατά μήκος των βορείων Αρδεννών, στην περιοχή Condroz, καθώς και κοντά στο Doornik και την περιοχή του “Pays de Herve” (Heyse, 1997). Επιπλέον, συχνά προκλήθηκαν καταρρεύσεις και καθιζήσεις λόγω εξόρυξης ασβεστόλιθου από τον 17ο αιώνα στην Muizenberg και σε άλλες περιοχές του Βελγίου (Zichen-Zussen-Bolder, Riemst, Kanne και Hoegaarden). Τα ανθρακωρυχεία προκαλούν καθιζήσεις και σημαντικές καταστροφές σε κτήρια, δρόμους και υποδομές στην περιοχή Campine, καθώς και στην Wallonia, στην Borinage και στην Λεκάνη της Λιέγης.
Στην Γαλλία, καθιζήσεις που οφείλονται σε ανθρώπινη δραστηριότητα παρατηρήθηκαν σε ανθρακοφόρες λεκάνες, στο ορυχείο σιδήρου και άλατος της Λωρραίνης, πάνω από υπόγεια λατομεία (ασβεστόλιθος, γύψος, κρητίς…) στην περιοχή των Παρισίων, στην λεκάνη του Βορείου Pas-de-Calais, στο Val-de-Loire, στο Bordelais και την Τουρέννη, την πόλη της Καν (σύνδεσμος Study case), το Pays d’Auge και τα οροπέδια της Seine-Maritime και του Eure. Η διάβρωση των καρστικών πετρωμάτων επίσης πυροδοτεί καθιζήσεις, στην περιοχή των Παρισίων με τον γύψο, στην περιοχή της Ορλεάνης με την κρητίς στην Causses du Quercy, στο Perigord, κ.λπ.
Βιβλιογραφία:
Embleton, C., and Embleton C. (eds.) (1997), Geomorphological Hazards of Europe. Developments in Earth Surface Processes 5. Amsterdam : Elsevier, 524p.
Flageollet, J. C. (1988), Les mouvements de terrain et leur prévention, Paris : Masson, 224p.
Maquaire, O., (2005). Geomorphic hazards and natural risks, In: Koster, E., A. (ed.), The Physical Geography of Western Europe, Oxford Regional Environments, Oxford University Press, Chapter 18, 354-377.
Ministère de l’Ecologie et du Développement Durable, 2004. Dossier d’information sur le risque Mouvement de terrains, 20 p. (à télécharger sur site du MEDD).
Liens Internet :
http://fr.wikipedia.org/wiki/Subsidence
http://www.lorraine.drire.gouv.fr/mines/g_cadreDomaine.asp?droite=2_ApresMines.asp&bas=g_MinesNavig.asp?DEST=APMINES
http://www.cgm.org/themes/soussol/mines/
http://www.cavite.net
http://www.prim.net/professionnel/documentation/dossiers_info/nat/low/mouvtTerr.pdf
http://www.catp-asso.org/cavites37/pages/missions.htm
http://clamart.cyberkata.org/
Έχουν καταγραφεί μεγάλες ζημιές από συρρικνώσεις και διογκώσεις. Από το 1989, περισσότερες από 5000 κοινότητες σε 75 νομούς, επηρεάστηκαν από συρρικνώσεις και διογκώσεις. Το φαινόμενο αυτό είναι ευρέως διαδεδομένο. Ωστόσο, ορισμένες περιοχές επηρεάζονται περισσότερο λόγω της γεωλογικής φύσεως του εδάφους τους. Είναι η περίπτωση της πεδιάδας των Φλαντρών, στην νότια πλευρά της Λεκάνης των Παρισίων, η περιοχή του Limagne, του Apt και πιο συγκεκριμένα ολόκληρο το πρανές της νοτιοδυτικής ακτής, μεταξύ Agen και Τουλούζης και άλλες περιοχές αλλά σε μικρότερο βαθμό.
Στο σχήμα φαίνεται μία κοινότητα που κηρύχτηκε πολλές φορές σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (μετά την ψήφιση του νόμου της 13ης Ιουλίου 1982) λόγω συρρικνώσεων και διογκώσεων μέχρι τις 15 Αυγούστου 2006 (από http://www.argiles.fr/)
Αναφορές:
Bekkouche N. et al., 1990. Foundation problems in Champlain clays during droughts: I – rainfall deficits in Montreal (1930-1988). Revue Canadienne de Géotechnique, vol. 27, n°3, pp. 285-293.
Bekkouche N. et al., 1992. Foundation problems in Champlain clays during droughts: II – Cases histories. Revue Canadienne de Géotechnique, vol. 29, n°2, pp. 169-187.
Biddle P.J. 1983. Pattern of soil drying and moisture deficit in the vicinity of trees on city soils. Géotechnique, vol. 33, n°2, pp.107-126.
Driscoll R. 1983. The influence of vegetation on the swelling and shrinking of clay soils in Britain. Géotechnique, vol. 33, n°2, pp.93-105.
Maquaire, O., 2005. Geomorphic hazards and natural risks, In: Koster, E., A. (ed.), The Physical Geography of Western Europe, Oxford Regional Environments, Oxford University Press, Chapter 18, 354-377.
Margron P., Mouroux P. & Pinte J.C. 1988. La construction économique sur sols gonflants. BRGM-REXCOOP. BRGM Ed., Manuels et méthodes, 125 p.
Ministère de l’Environnement, 1993, Sécheresse et construction : guide de prévention. La Documentation Française, 51p.
Internet links :
http://www.prim.net/professionnel/documentation/dossiers_info/nat/low/mouvtTerr.pdf
http://www.argiles.fr/