4. Που θα συναντήσουμε ηφαιστειακές εκρήξεις;

Υπάρχουν τριών ειδών μέρη, όπου μπορούμε να συναντήσουμε ηφαίστεια:

  • Στα όρια των τεκτονικών πλακών:
    • o αποκλίνουσες πλάκες: η προοδευτική απόκλιση των πλακών δημιουργεί ρωγμές στον φλοιό μέσω των οποίων το μάγμα αναβλύζει. Στις ζώνες αυτές τα μάγματα είναι γενικά βασαλτικά μάγματα (π.χ. μεσοατλαντικό ρήγμα),
    • o συγκλίνουσες πλάκες: οι πλάκες στις ζώνες σύγκρουσης και υποβύθισης δημιουργούν πολύ μεγάλες πιέσεις και θερμοκρασίες που λιώνουν τα πετρώματα και σχηματίζουν τα πιο επικίνδυνα ηφαίστεια στον κόσμο. Στις ζώνες αυτές, γενικά, τα μάγματα είναι ρυολιτικά και πλούσια σε αέρια (π.χ. στην περιοχή του Βορείου Ειρηνικού και ο Βεζούβιος στην Ιταλία,
  • Μακριά από τα όρια των πλακών: Θερμά σημεία, σπάνια ηφαίστεια με πολύ βαθιές δεξαμενές μάγματος, τα οποία δίνουν λιγότερο εκρηκτικά βασαλτικά ηφαίστεια (π.χ. τα νησιά στη Χαβάη).
Different types of Plate Boundaries - This image is in the public domain because it contains materials that originally came from the United States Geological Survey, an agency of the United States Department of Interior. For more information, see the official USGS copyright policy. Source: Wikipedia
Different types of Convergent Boundaries - Source: Wikipedia
Distribution of volcanoes and earthquakes in the world. Source: United States Geological Survey

Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι από ηφαίστεια στον κόσμο συγκεντρώνονται σε πυκνοκατοικημένες περιοχές οι οποίες βρίσκονται στους λόφους ή κοντά σε ενεργά ηφαίστεια.

Το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα στον κόσμο είναι το Δαχτυλίδι της Φωτιάς (Ring of Fire), μία ζώνη μήκους 40.000 χιλ. με συχνούς σεισμούς και ηφαιστειακές εκρήξεις, η οποία περικλείει την λεκάνη του Ειρηνικού Ωκεανού. Επίσης ονομάζεται και circum-Pacific belt ή circum-Pacific seismic belt.

Το Δαχτυλίδι της Φωτιάς περιλαμβάνει την δυτική ακτή της βορειοαμερικανικής ηπείρου και τα νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού: Kuril, Ιαπωνία, Φιλιππίνες. Στο σημείο αυτό σημειώνονται το 90% των σεισμών παγκοσμίως και το 81% των ισχυρότερων σεισμών παγκοσμίως.

Η επόμενη πιο σεισμική περιοχή (5-6% των σεισμών και 17% των ισχυρότερων σεισμών παγκοσμίως) είναι η ζώνη Alpide, η οποία εκτείνεται από τα νησιά Τζάβα και Σουμάτρα της Ινδονησίας έως τα Ιμαλάια, την Μεσόγειο για να φτάσει μέχρι τον Ατλαντικό. Το Μεσο-ατλαντικό Ρήγμα είναι η Τρίτη σε σειρά σεισμογενής ζώνη.

Στην Ευρώπη, ο ηφαιστειακός κίνδυνος συγκεντρώνεται:

  • στην περιοχή της Μεσογείου: Νότια Ιταλία (Βεζούβιος κοντά στη Νάπολη, Στρόμπολι και Βουλκάνο στα Νησιά του Αιόλου, Έτνα στη Σικελία, κ.λπ.), Ελλάδα (Μέθανα στην Πελοπόννησο, Μύλος και Σαντορίνη στις Κυκλάδες, Νίσυρος στα Δωδεκάνησα) και Τουρκία (Mt Ararat, Nemrut Dagi και Tendurek Dagi στην Ανατολική Ανατολία),
  • στην περιοχή του Βορείου Ατλαντικού Ωκεανού: Κανάριοι Νήσοι (Teide, Teneguía, Tanganasoga), Αζόρες (Capelinhos, Mount Pico) και Ισλανδία (με 130 ηφαιστειακά βουνά: Hekla, Eyjafjallajökull, Surtsey, κ.λπ.).

FΗ Γαλλία έχει κάποια ενεργά ηφαίστεια αλλά μόνο στους υπερπόντιους νομούς της: το “Mount Pelée” στη Μαρτινίκα και η “La Grande Soufrière” στη Γουαδελούπη (Καραϊβική), το “Piton de la Fournaise” στη Ρεϋνιόν (Ινδικός Ωκεανός) και δύο υποθαλάσσια και αναδυόμενα ηφαίστεια στη Γαλλική Πολυνησία (ειρηνικός Ωκεανός). Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει και αυτό κάποια ηφαίστεια στα υπερπόντια εδάφη του: για παράδειγμα, το πολύ επικίνδυνο ηφαίστειο Soufriere Hills βρίσκεται στον νησί Montserrat (Καραϊβική).