3.5 Μακροπρόθεσμα γεωλογικά φαινόμενα

Ένα από τα βασικά μακροπρόθεσμα γεωλογικά φαινόμενα που επηρεάζουν την στάθμη της θάλασσας είναι η Παγετώδης Ισοστατική Προσαρμογή (GIA) – γνωστή και ως Μεταπαγετώδης Ανάδυση (PGR). Οι επιφάνειες των πάγων των πρόσφατων εποχών των παγετώνων συμπίεζαν τον μανδύα της γης καθώς προχωρούσαν με αποτέλεσμα ο μανδύας να βυθίζεται και επιπλέον συμπίεζαν υλικά που βρίσκονταν μπροστά από την επιφάνεια, δημιουργώντας το γνωστό “forebulge”. Με την απόσυρση των πάγων ο μανδύας άρχισε να επανέρχεται στην αρχική του θέση. Αυτό δημιούργησε τα ακόλουθα φαινόμενα:

• οι περιοχές που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια των πάγων (π.χ. μεγάλο μέρος της βόρειας Ευρασίας και της βόρειας Αμερικής) αναδύονται – σε κάποιες περιπτώσεις έως και 7mm/έτος.
• οι περιοχές που βρίσκονταν πάνω στο forebulge (π.χ. η ανατολική ακτή των ΗΠΑ) βυθίζονται, συνήθως με ρυθμό 1mm/έτος ή λίγο περισσότερο,
• οι περιοχές που βρίσκονται πιο μακριά κινούνται καθέτως με μικρότερους ρυθμούς ως μέρος της συνολικής προσαρμογής που προκαλείται. Για παράδειγμα, η Αυστραλία αναδύεται κατά περίπου 0,3 – 0,4 mm/έτος.

Τα φαινόμενα αυτά συμβάλλουν σε αλλαγές στην μετρημένη στάθμη της θάλασσας μέσω της κάθετης κίνησης σε περιοχές με παλίρροιες και μέσω των αλλαγών του όγκου των λεκανών των ωκεανών καθώς η μακροπρόθεσμη αυτή γεωλογική προσαρμογή συνεχίζεται. Οι τεκτονικές πλάκες συμβάλουν και αυτές, αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό.