2.1.2.2 Περισσότερες πληροφορίες για τις πτώσεις

Πτώση

Συνήθως η μάζα αποκολλάται από ένα πολύ απότομο πρανές κατά μήκος μίας επιφάνειας πάνω στην οποία διενεργούνται ελάχιστες διατμητικές μετακινήσεις. Συνήθως γίνεται στον αέρα και το φαινόμενο περιλαμβάνει την ελεύθερη πτώση υλικών, αναπήδηση και κύλιση.

Τι είναι το φαινόμενο της πτώσης;

(Απόσπασμα από Maquaire and Malet, 2006)

Πτώσεις (και ανατροπές) είναι η ελεύθερη μετακίνηση υλικών από πολύ απότομα πρανή ή κρημνούς. Η ανατροπή είναι παρόμοια με την πτώση από πολλές απόψεις, αλλά συνήθως πρόκειται για περιστροφική κίνηση παρά για πλήρη απόσπαση στη βάση της αστοχίας.

Τα γενικά χαρακτηριστικά τους είναι τα ακόλουθα: το σχήμα της επιφάνειας ολίσθησης είναι συνήθως λείο και κάθετο, τα υλικά πέφτουν ξαφνικά από την κύρια κατακρήμνιση μετά από μία περίοδο προετοιμασίας κατά την οποία υπάρχει αποκόλληση υλικού που καταστρέφει την ανέπαφη μάζα, ο όγκος και το μέγεθος του υλικού ποικίλει εξαιρετικά και εξαρτάται από την μορφολογική, δομική και λιθολογική κατάσταση του πρανούς. Τα φαινόμενα αυτά παρατηρούνται σε κρημνούς όταν η βάση διαβρώνεται από τη θάλασσα ή ποτάμια. Οι πτώσεις συμβαίνουν πάντα ξαφνικά και με μεγάλη ταχύτητα, ενώ οι ανατροπές ποικίλουν σε ταχύτητα από εξαιρετικά αργές σε εξαιρετικά γρήγορες, με φάσεις επιτάχυνσης και επιβράδυνσης (Maquaire and Malet, 2006).

Η πτώση αρχίζει με την αποκόλληση ενός βράχου ή γαιών από ένα απότομο πρανές κατά μήκος μίας επιφάνειας πάνω στην οποία διενεργούνται ελάχιστες διατμητικές μετακινήσεις. Η τροχιά του υλικού είναι παλινδρομική και κάθετη για πρανή με κλίση μεγαλύτερη από 70° (Cruden et Varnes, 1996).

Κατά την πτώση βράχων, το υλικό που βρίσκεται σε πρανή με κλίση μεταξύ 45 και 70°, κινείται με διαδοχικές αναπηδήσεις, αναλόγως το μέγεθος του υλικού, τον συντελεστή ανταπόδοσης και την γωνία μεταξύ του πρανούς και της τροχιάς του υλικού. Σε όλο το μήκος του πρανούς που είναι μικρότερο από 45° το υλικό ενδέχεται να κατρακυλήσει. Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις, το υλικό, το οποίο χαρακτηρίζεται από μεγάλη κινητικότητα, ενδέχεται να διανύσει μεγάλη απόσταση από την ζώνη της πηγής.

Η πτώση κορημάτων είναι μία τυπική ρηχή κατολίσθηση. Οι πτώσεις κορημάτων και γαιών προκαλούνται σε χαλαρά υλικά και ο όγκος τους ποικίλει από μερικά κυβικά μέτρα σε δεκάδες κυβικά μέτρα. Τα συσσωρευμένα υλικά, τα οποία δεν είναι ενοποιημένα, μπορούν να μετακινηθούν και να μεταφερθούν με ευκολία.

Σχ. 2: Maè Valley (Βορειοανατολικές Ιταλικές Άλπεις): Ιανουάριος 1985 πτώση βράχων (Archivio CNR – IRPI, Padova)

Σχ. 3: Πτώση βράχων σε εξέλιξη στο Piz Sompluf peak, Dolomites, Βορειοανατολικές Ιταλικές Άλπεις (φωτο. Καλοκαίρι 2006, από Archivio Provincia di Bolzano)

Σχ. 5: Randa rockfalls, Ελβετία, 18 Απριλίου και 9 Μαΐου 1991. Οι βράχοι έκλεισαν τον δρόμο, τη σιδηροδρομική γραμμή και τον ποταμό ο οποίος στη συνέχεις εξετράπη (από Dikau et al., 1996)