Δεν υπάρχει ένα και μόνο χαρακτηριστικό τσουνάμι. Κάθε τσουνάμι είναι διαφορετικό. Εντούτοις, τα τσουνάμι είναι γενικά μοναδικά στο ποσό της ενέργειας, που περιέχουν ακόμα και σε σύγκριση με τα πιο ισχυρά ανεμογενή κύματα.
Εντούτοις, σχετικά με τους μηχανισμούς γένεσης, τα τσουνάμι μπορούν να καταταχθούν ως τσουνάμι παραγόμενα από σεισμούς, ηφαιστειακές εκρήξεις, κατολισθήσεις και προσκρούσεις (όπως οι αστεροειδείς).
Μπορούν επίσης να καταταχθούν ως μακρινά τσουνάμι ή τοπικά τσουνάμι, ανάλογα με την απόσταση της παράκτιας περιοχής, που επηρεάζεται και την περιοχή της γένεσης.
Όταν ένα τσουνάμι διανύει μεγάλη απόσταση στον ωκεανό, πρέπει να ληφθεί υπόψη ο συντελεστής σφαιρικότητας της Γης για τον καθορισμό των επιπτώσεων ενός τσουνάμι σε μια μακρινή παράκτια ζώνη. Τα κύματα που παρεκκλίνουν κοντά στην πηγή τους θα συγκλίνουν ξανά σε ένα σημείο στην αντίθετη πλευρά του ωκεανού. Ένα τέτοιο παράδειγμα ήταν το τσουνάμι του 1960, η πηγή του οποίου ήταν η Χιλιανή παράκτια ζώνη 39.5Ν., 74.5 Δ. Η ακτή της Ιαπωνίας βρίσκεται μεταξύ 30 και 45Β. και περίπου 135 με 140 Α., μια διαφορά 145 με 150 γεωγραφικό μήκος από την περιοχή της πηγής. Ως αποτέλεσμα της σύγκλισης των μη διαθλώμενων ακτινών κυμάτων, η ακτή της Ιαπωνίας υπέστη ανυπολόγιστες ζημιές με πολλές ανθρώπινες απώλειες.
Καθώς ένα τσουνάμι πλησιάζει την ακτή, τα κύματα μεταλλάσσονται από τα διάφορα υπεράκτια και παράκτια χαρακτηριστικά. Υποθαλάσσια αναχώματα και ύφαλοι, η υφαλοκρηπίδα, τα ακρωτήρια, τα σχήματα των όρμων και η κλίση της παραλιακής πλαγιάς ίσως να αλλάξουν το ύψος του κύματος, να προκαλέσουν συντονισμό κύματος, να αντανακλάσουν την ενέργεια του κύματος και/ή να προκαλέσουν τη δημιουργία από τα κύματα διαμετρημάτων τα οποία ρέουν στην παράκτια ζώνη.
Τα ωκεάνια αναχώματα παρέχουν πολύ μικρή προστασία σε μια ακτογραμμή. Ενώ ένα ποσό της ενέργειας ενός τσουνάμι ίσως να αντανακλαστεί από το ανάχωμα, το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας θα μεταδοθεί κατά μήκος του αναχώματος προς την παράκτια ζώνη. Το τσουνάμι του 1960 το οποίο δημιουργήθηκε κατά μήκος της ακτής της Χιλής είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Εκείνο το τσουνάμι είχε πολύ ψηλά κύματα κατά μήκος ολόκληρης της ακτής της Ιαπωνίας, συμπεριλαμβανομένων των νησιών Σικόκου και Κιούσου τα οποία βρίσκονται πίσω από το ανάχωμα του Νότιου Χονσού.
Τσουνάμι τοπικής γένεσης
Όταν ένα τσουνάμι δημιουργηθεί από μια τοπική πηγή, αυτό πλήττει ακτογραμμές σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα μετά το γεγονός που προκάλεσε το τσουνάμι (σεισμός, υποθαλάσσια ηφαιστειακή έκρηξη ή κατολίσθηση). Έχουν παρατηρηθεί διαφορές τόσο σύντομες όσο μόνο δύο λεπτά μεταξύ της εμφάνισης του σεισμού και της άφιξης τσουνάμι στην πλησιέστερη ακτή. Λόγω τούτου, ένα σύστημα προειδοποίησης για τσουνάμι είναι άχρηστο σε αυτού του είδους το γεγονός και δεν θα έπρεπε να αναμένουμε οδηγίες από ένα καθορισμένο σύστημα για να αντιδράσουμε και το οποίο να μας προφυλάξει από τον πιθανό αντίκτυπο του τσουνάμι. Αυτή η ανικανότητα λειτουργίας του προειδοποιητικού συστήματος αυξάνεται περαιτέρω από την κατάρρευση των επικοινωνιών και των συστημάτων λόγω του σεισμού. Επομένως, είναι αναγκαία η εκ των προτέρων προετοιμασία ενός δεόντως δομημένου σχεδίου ανταπόκρισης σε περίπτωση ενός τσουνάμι.